Patent; sanayi alanında yapılan buluşlarda hak sahiplerine, devlet tarafından belirli süreler için verilen kullanma ve satma hakkıdır. Buluş kavramı da sınai mülkiyet açısından bakıldığında, teknik bir soruna bulunan teknik bir çözümdür. Patent belgesinin ortaya çıkmasının temel amacı, buluşların özendirilmesi ve buluş sahibinin ödüllendirilmesi, teknik gelişmelerin kayıt altına alınarak genel kamuoyu bilgisine açılması ve bu yolla gelişmenin daha da artmasını sağlamaktır.
Buluşların patent belgesi ile korunur halde olabilmesi için tescilli olması gerekmektedir. Patentler, 551 sayılı patent haklarının korunması hakkında K.H.K hükümlerine göre korunmaktadır. Ve Türk Patent Enstitüsü, patent tescili konusunda ülkemizde tek yetkili kurumdur. Buluşların patente değer olması için mutlaka dünya çapında bir yenilik olması gerekmez. Bir buluşun patent belgesi ile korunabilir olması için 3 şart gereklidir: Yenilik, tekniğin bilinen durumunun aşılması ve sanayiye uygulanabilirlik.
Bir patent çeşidi sayılan faydalı model ise; yukarıda sayılan maddelerden Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması'nı sağlamayan daha küçük çaplı buluşlara verilen bir koruma belgesidir. Patentler incelemeli patent (20 yıl koruma sağlar), incelemesiz patent (7 yıl koruma sağlar) ve faydalı model (10 yıl koruma sağlar) olmak üzere üç türdedir.
Patent Tescilinde Kritik Noktalar
• Patent almak için sıfırdan bir şey geliştirmek zorunda değilsiniz. Size ticari getirisi olacağına inandığınız en ufak bir geliştirme bile faydalı model ve hatta patentle korunabilir.
• Mümkünse, buluşlarınızı piyasaya sürmeden önce patent başvurusu yapınız. Sonuçta, bir buluşa patent almak için o buluşun üretilmiş olma zorunluluğu yoktur.
• Ar-Ge yapıyorsanız mutlaka Ar-Ge öncesi kapsamlı bir patent araştırması yaptırın. Böyle bir araştırma, Ar-Ge yapacağınız konuda dünyanın ne durumda olduğunu, Amerika'yı yeniden keşfedip etmediğinizi veya birilerinin patentini ihlal edip etmediğinizi size gösterecektir.
• Eğer bir ürün yurtdışında var ve Türkiye'de yoksa, ben buna Türkiye'de patent/faydalı model alabilirim diye düşünmeyin. Zira gerek patent gerekse faydalı modelde istenen yenilik kriterinden kasıt, dünya çapında yeniliktir.
• Özellikle patent, ciddi anlamda teknik yeterlilik ve uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu yüzdenpatent ve faydalı model işlemlerinizde resmi TPE vekili olmayan kişi ve kurumlara itibar etmeyiniz.
